sumatI Satakamu

baddena

 


SrI rAmuni dayacEtanu                                                                     With the grace of Rama
nArUDhiga sakala janulu naurA yanagA                                         Certainly to gain acceptance by one and all
dhArALamaina nItulu                                                                        Unimpeded flow of morals
nOrUraga javulu puTTa nuDiveda sumatI
[1]                                 I'll narrate, with mouth-watering taste, O! wise one


akkaraku rAni cuTTamu,                                                                  Relative, who cannot come in times of need
mrokkina varamIni vElpu, moharamuna dA                                    God, who will  not grant a wish after a prayer
nekkina bArani gurramu                                                                   Horse, that does not run after alighting
grakkuna viDavaMgavalayu gadarA sumatI
[2]                             Abandon them, O! wise one

 

aDigina jeetaMbiyyani                                                                     
miDimElapu doranu golci miDukuTa kaMTen^
vaDigala yeddula gaTTuka
maDi dunnuku bratuka vaccu mahilO sumatI
[3]

 

aDiyAsa koluvu goluvaku,
guDi maNiyamu sEyabOku, kujanula tODan^
viDuvaka kUrimi sEyaku,
maDavini dODarakoMTi narugaku sumatI
[4]

 

adharamu gadaliyu, gadalaka
madhuramulagu BhASha luDugi mauna vratuDau
adhikAra rOga pUrita
badhirAMdhaka Savamu jUDa bApamu sumatI
[5]

 

appu koni cEyu viBhavamu,
muppuna bRAyaMpuTAlu, mUrKhuni tapamun^,
dapparayani nRpu rAjyamu
depparamai meeda geeDu deccura sumatI
[6]

 

appiccuvADu, vaidyuDu,                                                                               Banker, doctor
neppuDu neDategaka pAru nErunu, dvijuDun^                                          Water supply and a priest
joppaDina yUra nuMDumu                                                                           Live in a town with these four          
coppaDakunnaTTi yUru corakumu sumatI
[7]                                            Get out if you don't have these

 

alluni maMcitanaMbu,
gollani sAhitya vidya, kOmali nijamun^,
bolluna daMcina biyyamu,
dellani kAkulunu lEvu teliyumu sumatI
[8]

 

Akonna kUDe yamRtamu,
tAkoMcaka niccuvA~mDe dAta dharitrin^,
sOkOrcuvADe manujuDu,
tEkuva galavADe vaMSa tilakuDu sumatI
[9]

 

Akali yuDugani kaDupunu,
vEkaTiyagu laMja paDupu viDuvani bratukun^,
brAkonna nUti yudakamu,
mEkala pADiyunu rOta mEdini sumatI
[10]

 

iccunadE vidya, raNamuna
joccunadE magatanaMbu, sukaveeSvarulun^
meccunadE nErcu, vaduku
vaccunadE keeDu summu vasudhanu sumatI
[11]

 

immuga jaduvani nOrunu,
nammA yani bilici yanna maDugani nOrun^,
dammula biluvani nOrunu
gummari manu dravvinaTTi guMTara sumatI
[12]

 

uDumuMDade nUrEMDlunu,
baDiyuMDade pErmi bAmu padinUrEMDlun^,
maDuvuna gokkera yuMDade,
kaDu nila buruShArtha paruDu gAvale sumatI
[13]

 

uttamaguNamulu neecuna
kette~raguna galuga nErcu; neyyeDalaM dA
netticci karagi pOsina
nittaDi baMgAramagune yilalO sumatI?
[14]

 

udakamu drAveDu hayamunu,
madamuna nuppoMgucuMDu mattEBhaMbun^,
modavu kaDa nunna vRShaBhamu,
jaduvani yAneecu gaDaku janakura sumatI
[15]

 

upakAriki nupakAramu
vipareetamu gAdu sEya vivariMpaMgA;
napakAriki nupakAramu
nepamennaka sEyuvADu nErpari sumatI
[16]

 

upamiMpa modalu tiyyana
kapaTaM beDaneDanu je~raku kai vaDinE pO
nepamulu vedakunu gaDapaTa
gapaTapu durjAti poMdu gadarA sumatI
[17]

 

eppaTi keyyadi prastuta
mappaTikA mATalADi, yanyula manamul
noppiMcaka, tA novvaka,
tappiMcuka tiruguvADu dhanyuDu sumatI
[18]

 

eppuDu dappulu vedakeDu
nappuruShuni golvagUDa dadi yeTlannan^
sarpaMbu paDaga neeDanu
gappa vasiMcina vidhaMbu gadarA sumatI
[19]

 

eppuDu saMpada kaligina
nappuDu baMdhuvulu vattu radi yeTlannan^
teppaluga je~ruvu niMDina
gappalu padivElu cEru gadarA sumatI
[20]

 

E~rakumee kasugAyalu,
dU~rakumee baMdhujanula dOShamu summee,
pA~rakumee raNamaMduna,
mee~rakumee guruvu nAj~na mEdini sumatI
[21]

 

oka yUriki noka karaNamu,
noka teerpariyaina gAka, nogi da~rucainan^,
gakavikalu gAka yuMDune
sakalaMbunu goTTuvaDaka sahajamu sumatI
[22]

 

oru nAtma dalacu sati viDu,
ma~rumATalu paluku satula manniMpakumee,
ve~ra pe~rugani BhaTunElaku,
ta~racuga sati gavaya bOku, tagadura sumatI
[23]

 

ollani sati nollani pati,
nollani celikAni viDuva nollani vADE
gollaMDu, kAka dharalO
gollaMDunu gollaDaune guNamuna sumatI
[24]

 

ODala baMDlunu vaccunu,
ODalu nAbaMDlameeda noppuga vaccun^,
ODalu baMDlunu valanE
vADaMbaDu galimi lEmi vasudhanu sumatI
[25]

 

kaDu balavaMtuDainanu
buDamini brAyaMpuTAli buTTina yiMTan^
daDavuMDa niccenEniyu
baDupuga naMgaDiki dAne baMpuTa sumatI
[26]

 

kanakapu siMhAsanamuna
Sunakamu gUrcuMDabeTTi SuBha lagnamunaM
donaraga baTTamu gaTTina
venukaTi guNamEla mAnu vinarA sumatI
[27]

 

kappaku noragAlainanu,
sarpamunaku rOgamaina, sati tuluvainan^,
muppuna daridruDainanu,
tappadu ma~ri du@hKha maguTa tathyamu sumatI
[28]

 

kamalamulu neeTa bAsina
kamalAptuni raSmi sOki kamalina BhaMgin^
tama tama nelavulu dappina
tama mitrulu SatrulauTa tathyamu sumatI
[29]

 

karaNamu garaNamu nammina
maraNAMtaka maunu gAni manalEDu sumee;
karaNamu dana sari karaNamu
ma~ri nammaka marma meeka manavale sumatI
[30]

 

karaNamula nanusariMpaka
virasaMbuna dinna tiMDi vikaTiMcu jumee
yirusuna kaMdena beTTaka
paramESvaru baMDi yaina bAradu sumatI
[31]

 

karaNamu sAdaiyunnanu,
gari mada muDiginanu, bAmu ga~ravaka yunnan^,
dhara dElu meeTakunnanu,
gara maruduga lekka gonaru gadarA sumatI
[32]

 

kasugAya ga~raci cUcina
masalaka pasa yogaru rAka madhuraMbagunA;
pasa galugu yuvatuluMDaga
pasi bAlala boMduvADu paSuvura sumatI
[33]

 

kavi kAni vAni vrAtayu,
navarasa bhAvamulu lEni nAtula valapun^,
davili canu paMdi nEyani
vividhAyudha kauSalaMbu vRdharA sumatI
[34]

 

kAdu sumee dussaMgati,
pOdusumee "keerti" kAMta poMdina pidapan^,
vAdu sumee yappiccuTa,
lEdu sumee satula valapu lESamu sumatI
[35]

 

kAmukuDu danisi viDicina
kOmali baraviTuDu gavaya gOruTa yellan^
brEmamuna je~raku pippiki
ceemalu vesa mUginaTlu siddhamu sumatI
[36]

 

kAraNamu lEni nagavunu,
bEraNamu lEni lEma, pRthivee sthalilO
bUraNamu lEni bUreyu,
veeraNamu lEni peMDli vRdharA sumatI
[37]

 

kulakAMta tODa neppuDu
galahiMpaku, vaTTi tappu GhaTiyiMpakumee,
kalakaMThi kaMTa kannee
rolikina siri yiMTa nuMDa nolladu sumatI
[38]

 

kUrimi gala dinamulalO
nEramu lennaDunu galuga nEravu ma~ri yA
kUrimi virasaMbainanu
nEramulE tOcu cuMDu nikkamu sumatI
[39]

 

koMcepu naru saMgaticE
naMcitamuga geeDu vaccu nadi yeTlannan^
giMcittu nalli kuTTina
maMcamunaku jETu vaccu mahilO sumatI
[40]

 

kokkOkamella jadivina,
cakkanivADaina, rAja caMdruMDainan^,
mikkili rokkamu liyyaka,
cikkadurA vArakAMta siddhamu sumatI
[41]

 

ko~ra gAni koDuku buTTina
ko~ra gAmiye kAdu, taMDri guNamula je~racun^
ce~raku tuda vennu buTTina
je~rakuna teepella je~racu siddhamu sumatI
[42]

 

kOmali viSvAsaMbunu,
bAmulatO jelimi, yanya BhAmala valapun^,
vEmula tiyyadanaMbunu,
BhUmeeSula nammikalunu boMkura sumatI
[43]

 

gaDana gala magani jUcina
naDugaDuguna maDugu liDudu rativalu damalO;
gaDa nuDugu magani jUcina
naDa peenugu vacce naMcu naguduru sumatI
[44]

 

ciMtiMpaku kaDacina pani,
kiMtulu valaturani namma keMtayu madilO,
naMta@hpura kAMtalatO
maMtanamula mAnu midiye matamura sumatI
[45]

 

ceemalu peTTina
puTTalu pAmula kiravainayaTlu pAmaruDu dagan^
hEmaMbu gUDa beTTina
BhUmeeSula pAla jEru BhuvilO sumatI
[46]

 

cuTTamulu gAni vAralu
cuTTamulamu neekaTaMcu soMpu dalirpan^
neTTukoni yASrayiMturu
gaTTiga dravyaMbu galuga gadarA sumatI
[47]

 

cEtulaku doDavu dAnamu,
BhUtalanAthulaku doDavu boMkami dharalO,
neetiye toDavevvAriki,
nAtiki mAnaMbu toDavu nayamuga sumatI
[48]

 

taDa vOrvaka, yoDa lOrvaka,
kaDu vEgaM baDici paDina gAryaM bagunE;
taDa vOrcina, noDa lOrcina,
jeDipOyina kAryamella jEku~ru sumatI
[49]

 

tana kOpame tana Satruvu,
tana SAMtame tanaku raksha, daya cuTTaMbau
tana saMtOShame svargamu,
tana du@hKhame naraka maMDru tathyamu sumatI
[50]

 

tana yUri tapasi tapamunu,
tana putruni vidya peMpu, dana sati rUpun^,
dana peraTi ceTTu maMdunu,
manasuna varNiMpareTTi manujulu sumatI
[51]

 

tana kalimi yiMdra BhOgamu,
tana lEmiye svargalOka dAridryaMbun^,
dana cAvu jala praLayamu,
tanu valacina yadiye raMBha tathyamu sumatI!
[52]

 

tana vAru lEni cOTanu,
janamiMcuka lEni cOTa, jagaDamu cOTan,
anumAnamaina cOTanu,
manujunakunu niluva dagadu mahilO sumatI
[53]

 

tamalamu vEyani nOrunu,
vimatulatO celimi cEsi vetabaDu telivin^,
gamalamulu lEni kolakunu,
himadhAmuDu lEni rAtri heenamu sumatI
[54]

 

talanuMDu viShamu PhaNikini,
velayaMgA dOka nuMDu vRScikamunakun^,
tala tOka yanaka yuMDunu
Khalunaku niluvella viShamu gadarA sumatI
[55]

 

talapoDugu dhanamu pOsina
velayAliki nijamu lEdu vivariMpaMgA
dala daDivi bAsa jEsina
velayAlini nammarAdu vinarA sumatI
[56]

 

tala mAsina, nolu mAsina,
valuvalu mAsinanu brANa vallaBhunainan^
gulakAMtalaina rOturu
tilakiMpaga BhUmilOna diramuga sumatI!
[57]

 

tAnu BhujiMpani yarthamu
mAnava pati jEru goMta ma~ri BhUgatamau
gAnala neegalu gUrcina
tEniya yoru jErunaTlu tiramuga sumatI!
[58]

 

dagga~ra koMDemu seppeDu
preggaDa palukulaku rAju priyuDai ma~ri dA
neggu braja kAcariMcuTa
boggulakai kalpataruvu boDucuTa sumatI!
[59]

 

dhanapati saKhuDai yuMDina
nenayaMgA SivuDu BhikShamettaga valasen^;
dana vAri keMta galigina
dana BhAgyame tanaku gAka tathyamu sumatI!
[60]

 

dheerulaku jEyu mEladi
sAraMbagu nArikELa salilamu BhaMgin^
gauravamunu ma~ri meedaTa
BhUri suKhAvahamu nagunu BhuvilO sumatI!
[61]

 

naDuvakumee teruvokkaTa,
guDuvakumee Satru niMTa gUrimi tODan^,
muDuvakumee paradhanamula,
nuDuvakumee yorula manasu novvaga sumatI
[62]

 

nammaku suMkari, jUdari,
nammaku mogasAla vAni, naTu velayAlin^,
nammaku maMgaDi vAnini,
nammaku mee vAma hastu navanini sumatI!
[63]

 

nayamuna bAluM drAvaru,
Bhayamunanu viShammunaina BhakShiMturugA;
nayameMta dOShakAriyo,
BhayamE jUpaMga valayu bAguga sumatI!
[64]

 

narapatulu mE~ra dappina,
diramoppaga vidhava yiMTa deerpari yainan^,
garaNamu vaidikuDainanu,
maraNAMtaka maunugAni mAnadu sumatI!
[65]

 

navarasa BhAvAlaMkRta
kavitA gOShTiyunu, madhura gAnaMbunu dA
navivEki keMta jeppina
jeviTiki SankhUdinaTlu siddhamu sumatI!
[66]

 

navvakumee saBha lOpala;
navvakumee talli, daMDri, nAthula tODan^;
navvakumee parasatitO;
navvakumee vipravarula nayamidi sumatI
[67]

 

neerE prANAdhAramu
nOrE rasaBharitamaina nuDuvula kellan^
nAriye narulaku ratnamu
ceeraye SRMgAramaMDru siddhamu sumatI!
[68]

 

pagavala devvari tODanu,
vagavaMgA valadu lEmi vaccina pidapan^,
dega nADa valadu saBhalanu
maguvaku manasiyya valadu mahilO sumatI
[69]

 

patikaDaku, dannu gUrina
satikaDakunu, vElpu kaDaku, sadguru kaDakun^,
sutukaDaku rittacEtula
matimaMtulu canaru neeti mArgamu sumatI!
[70]

 

panicEyuneDala dAsiyu,
nanuBhavamuna raMBha, maMtri yAlOcanalan^,
danaBhukti yeDala dalliyu,
nan dana kulakAMta yuMDu nagurA sumatI!
[71]

 

paranAree sOdaruDai,
paradhanamula kAsapaDaka, parulaku hituDai,
parulu danu bogaDa negaDaka,
paru laligina naluga nataDu paramuDu sumatI!
[72]

 

parasati kUTami gOraku,
paradhanamula kAsapaDaku, baruneMcakumee,
sarigAni gOShTi sEyaku,
siriceDi cuTTaMbu kaDaku jEraku sumatI
[73]

 

parasatula gOShThi nuMDina
puruShuDu gAMgEyuDaina Bhuvi niMda paDun^,
barasati suSeelayainanu
barusaMgati nunna niMda pAlagu sumatI!
[74]

 

parulaku niShTamu seppaku,
porugiMDlaku banulu lEka pOvaku mepuDun^,
baru gadisina sati gavayaku,
me~rigiyu birusaina hayamu lekkaku sumatI
[75]

 

parvamula satula gavayaku,
murveeSvaru karuNa nammi yubbaku madilO,
garviMpa nAli beMpaku,
nirvahaNamu lEni cOTa niluvaku sumatI
[76]

 

palu dOmi sEyu viDiyamu,
talagaDigina nATi nidra, taruNulayeDalan^
bola yaluka nATi kUTami
vela yiMtani cepparAdu vinarA sumatI!
[77]

 

pATe~rugani pati koluvunu,
gUTaMbuna ke~rukapaDani kOmali ratiyun^,
bETetta jEyu celimiyu,
nETiki nedureedinaTTu lennaga sumatI
[78]

 

pAlanu galasina jalamunu
pAla vidhaMbunane yuMDu barikiMpaMgA
pAla cavi je~racu gAvuna
pAlasuDagu vAni poMdu valadura sumatI
[79]

 

pAlasunakaina yApada
jAliMbaDi teerpa dagadu sarvaj~nunakun^
tElagni baDaga baTTina
mEle~rugune meeTu gAka mEdini sumatI
[80]

 

piluvani panulaku bOvuTa,
galayani sati gatiyu, rAju gAnani koluvuM,
biluvani pEraMTaMbunu,
valuvani celimiyunu jEya valadura sumatI
[81]

 

putrOtsAhamu taMDriki
putruDu janmiMcinapuDe puTTadu, janulA
putruni kanugoni bogaDaga
putrOtsAhaMbu nADu poMdura sumatI!
[82]

 

purikini prANamu gOmaTi,
varikini prANaMbu neeru vasumati lOnan^,
garikini prANamu toMDamu,
sirikini prANaMbu maguva siddhamu sumatI!
[83]

 

puli pAlu decci yiccina,
nalavaDagA guMDe gOsi ya~racE niDinan^,
dalapoDugu dhanamu bOsina,
velayAliki gUrmi lEdu vinarA sumatI!
[84]

 

peTTina dinamula lOpala
naTTaDavulanaina vaccu nAnArthamulun^,
beTTani dinamula ganakapu
gaTTekkina nEmi lEdu gadarA sumatI!
[85]

 

poruguna bagavADuMDina,
niravoMdaka vrAtakADe yElika yainan^,
dhara gApu koMDemADina,
garaNAlaku braduku lEdu gadarA sumatI!
[86]

 

baMgAru kuduva beTTaku,
saMgaramuna bA~ripOku sarasuDavaitE,
naMgaDi veccamu vADaku,
veMgalitO jelimi valadu vinarA sumatI
[87]

 

balavaMtuDa nAkEmani
paluvuratO nigrahiMci palukuTa mElA;
balavaMta maina sarpamu
cali cImala cEta jikki cAvade sumatI!
[88]

 

madinokani valaci yuMDaga
madiceDi yoka krUra viTuDu mAnaka tirugun^
badi ciluka pilli paTTina
jaduvune yApaMjaramuna jagatini sumatI [89]

 

maMDala pati samuKhaMbuna
memDaina pradhAni lEka melaguTa yellan^
goMDaMta madapu TEnugu
toMDamu lEkuMDinaTlu dOcura sumatI [90]

 

maMtrigalavAni rAjyamu
taMtramu seDakuMDa nilucu da~racuga dharalO
maMtri viheenuni rAjyamu
jaMtrapu geelUDinaTlu jarugadu sumatI! [91]

 

mATaku brANamu satyamu,
kOTaku brANaMbu suBhaTa kOTi, dharitrin^
bOTiki brANamu mAnamu,
ceeTiki brANaMbu vrAlu siddhamu sumatI [92]

 

mAnadhanu DAtmadhRti ceDi
heenuMDagu vAni nASrayiMcuTa yellan^
mAneDu jalamula lOpala
nEnugu meyi dAcinaTTu le~rugumu sumatI [93]

 

mEleMcani mAlinyuni,
mAlanu, mogasAlevAni, maMgali hitugA
nElina narapati rAjyamu
nEla galasi pOvugAni negaDadu sumatI
[94]

 

rApommani piluvani yA
BhUpAluni golva Bhukti muktulu galavE
deepaMbu lEni yiMTanu
jEpuna keeLLADinaTlu siddhamu sumatI [95]

 

rUpiMci paliki boMkaku,
prApagu cuTTaMbu neggu palukaku madilO,
gOpiMcu rAju golvaku,
pApapu dESaMbu so~raku padilamu sumatI [96]

 

lAvigalavAni kaMTenu
BhAviMpaga neetiparuDu balavaMtuMDau
grAnaMbaMta gajaMbunu
mAvaTivADekkinaTlu mahilO sumatI! [97]

 

va~radaina cEnu dunnaku,
ka~ravainanu baMdhujanula kaDa kEgakumee,
parulaku marmamu ceppaku,
pirikiki daLavAyi tanamu peTTaku sumatI [98]

 

varipaMTa lEni yUrunu,
dora yuMDani yUru, tODu dorakani teruvun^,
dharanu pati lEni gRhamunu
narayaMgA rudraBhUmi yanadagu sumatI [99]

 

vinadagu nevvaru jeppina
vininaMtane vEga paDaka vivariMpa dagun^
kani kalla nijamu delisina
manujuDe pO neeti paruDu mahilO sumatI
[100]

 

veeDemu sEyani nOrunu,
jEDela yadharAmRtaMbu sEyani nOrun^,
pADaMgarAni nOrunu
bUDida kiravaina pADu boMdara sumatI
[101]

 

velayAli valana gUrimi
galagadu, ma~ri galigenEni kaDatE~radugA;
baluvuru naDaceDu teruvuna
molavadu puvu, molicenEni podaladu sumatI
[102]

 

velayAlu cEyu bAsalu,
velayaga mogasAla boMdu velamala celimin^,
galalOna ganna kalimiyu
vilasitamuga nammarAdu vinarA sumatI
[103]

 

vEsarapu jAti gAnee,
veesamu dA jEyanaTTi veeriDi gAnee,
dAsi koDukaina gAnee,
kAsulu gala vADe rAju gadarA sumatI!
[104]

 

SuBhamula poMdani caduvunu,
naBhinayamuga rAgarasamu naMdani pATal,
guBha guBhalu lEni kUTami,
saBha meccani mATalella jappana sumatI
[105]

 

sarasamu virasamu ko~rakE,
paripUrNa suKhaMbu ladhika bAdhala ko~rakE,
peruguTa viruguTa ko~rakE,
dhara tagguTa heccu ko~rake tathyamu sumatI!
[106]

 

siri tA vaccina vaccunu
salalitamuga nArikELa salilamu BhaMgin^,
siri tA bOyina bOvunu
kari mriMgina velaga paMDu karaNini sumatI!
[107]

 

streela yeDa vAdulADaku,
bAluratO jelimicEsi BhAShiMpakumee,
mElaina guNamu viDuvaku,
mElina pati niMda sEya kennaDu sumatI
[108]

 

tappoppulanu dayatO teliya cEyagalarani prArthistUnnAmu
-e. SEShu mAdhava rAvu #(adluri@engr.mun.ca)#